مفهوم گشتاور در اتومبیل ها به چه معناست؟
تعریف گشتاور
گشتاور میزان نیرویی است که می تواند چرخ را بچرخاند یا به عبارتی دیگر همان حسی است که هنگام فشردن پدال گاز شما را به صندلی اتومبیل می چسباند. هر چه اتومبیل با قدرت بیشتری شما را به صندلی بچسباند و این حس شدیدتر باشد به این معناست که آن اتومبیل گشتاور بیشتری دارد
.
یکی از مشخصات مهمی که مورد توجه خریداران اتومبیل قرار می گیرد و به آن توجه می کنند مفهوم گشتاور است. در کاتالوگ معرفی هر اتومبیل میزان ماکسیمم گشتاور و دوری که ماکسیمم گشتاور اتفاق می افتد، در کنار مقدار ماکسیمم توان یا اسب بخار و دوری که ماکسیمم توان اتفاق می افتد قرار می گیرد و ملاک مهمی در انتخاب اتومبیلی که می خواهید خریداری کنید است
.
مثالی از گشتاور در زندگی روزمره
گشتاور مقدار نیرویی است که شما برای باز کردن درِ یک بطری به آن وارد می کنید و اسب بخار واحد اندازه گیری توان مصرف شده یا سرعتی است که با آن درِ نوشابه را باز می کنید
.
مفهوم گشتاور در موتور
حداکثر میزان گشتاور در دور موتور خاصی اتفاق می افتد که این مقدار در موتورهای مختلف متفاوت است. نمودار گشتاور و توان بر حسب دور به گونه ای است که بلافاصله بعد از ماکسیمم گشتاور، که نسبتا در دور پایین تری اتفاق می افتد، توان یا اسب بخار موتور افزایش یافته و در دور بالاتر به ماکسیمم حالت خود می رسد
.
مقدار اندازه گیری شده گشتاور برابر است با حاصل ضرب نیروی وارد شده از طرف شاتون ها در طول لنگ میل لنگ. واحدهای مرسوم اندازه گیری آن نیوتن متر و پوند فوت است که در کاتالوگ اتومبیل هایی که در ایران فروخته می شود گشتاور بر حسب نیوتن متر است
.
تفاوت گشتاور در موتورهای دیزلی و بنزینی
در موتور های دیزلی ماکسیمم گشتاور در دورهای پایین تری نسبت به موتورهای بنزینی اتفاق می افتد، زیرا به گونه ای طراحی شده اند که نمی توانند در دورهای بالا کار کنند به همین دلیل توان آن ها در مقایسه با موتورهای بنزینی پایین تر است، اما ماکسیمم گشتاور بیشتری را به وجود می آورند
.
علت به کارگیری موتورهای دیزلی در اتومبیل های کاری و باربری هم همین قضیه است. در اتومبیل های سنگین به گشتاور بالایی برای جابه‌جایی نیاز است و تولید این گشتاور تنها با موتورهای دیزلی برآورده می شود.
تأثیر پرخورانی بر روی گشتاور
نصب توربوشارژ و سوپرشارژر و به طور کلی پرخوران کردن موتورها علاوه بر افزایش مقدار گشتاور و قدرت موتور، تأثیر مهم تری نیز بر روی گشتاور موتور دارد. این تغییر به گونه ای‌ست که مدت زمانی که موتور می تواند گشتاور ماکسیمم تولید کند، افزایش می یابد. افزایش زمانی که موتور می تواند گشتاور ماکسیمم تولید کند به معنای این است که به جای تولید گشتاور ماکسیمم در یک دور مشخص، موتور در بازه طولانی تری از دور موتور، گشتاور ماکسیمم را تولید کند. بنابراین افزایش زمانی که موتور می تواند گشتاور بالایی را تولید کند باعث می شود که شتاب و مدت زمان شتاب گیری افزایش یابد
.
گشتاور در اتومبیل های الکتریکی
در موتورهای الکتریکی رسیدن به ماکسیمم گشتاور مانند موتورهای بنزینی نیست و حداکثر گشتاور فوراً به چرخ ها وارد می شود، به همین دلیل، در کاتالوگ این اتومبیل ها حرفی از ماکسیمم گشتاور در دور فلان زده نمی شود و فقط ماکسیمم گشتاور و توان نوشته می شود
.
در اتومبیل های هیبرید هم بلافاصله بعد از این که موتور الکتریکی با تمام توان وارد مدار شد، ماکسیمم گشتاور موتور الکتریکی به گیربکس وارد می شود
.
تأثیر گیربکس در گشتاور واردشده به چرخ ها
پارامتری که در گشتاور واردشده به چرخ تأثیر زیادی دارد شعاع چرخ دنده های گیربکس دستی و به طور کلی ضریب تبدیل در گیربکس های اتوماتیک است. در دنده های سنگین، گیربکس گشتاور واردشده از طرف موتور را افزایش می دهد و به چرخ ها می دهد. بنابراین می توان گیربکس را طوری طراحی کرد که ضریب تبدیل بزرگ تری داشته باشد و گشتاور بیشتری تحویل دهد
.
با توجه به تأثیر گیربکس و ضریب تبدیل آن بر روی گشتاور، می بینیم که از گذشته تا حالا به تعداد دنده های گیربکس های به کاررفته در اتومبیل ها افزوده شده است تا گیربکس با تولید گشتاورهای مختلف، نیاز اتومبیل در شرایط گوناگون را برآورده کند
.
